Hoe organiseer je een sportdag op de basisschool?

Gepubliceerd op: 18 juni 2021.

Op een sportdag zet je kinderen aan om meer te bewegen. Welke sportieve of sociale doelstellingen heb jij nog meer? En waar houd je rekening mee bij de organisatie van de sportdag? Lees verder voor tips om de sportdag aan te laten sluiten bij de missie en waarden van jouw school.

De sportdag: sportief, sociaal en maatschappelijk

Vooralsnog worden bepaalde groepsactiviteiten zoals schoolkampen afgeraden in verband met het coronavirus. Als alternatief voor basisscholen noemt Les op Afstand (een initiatief door Kennisnet, de Rijksoverheid, PO-Raad, VO-Raad en SIVON) een sportdag in de gymzaal of op het schoolplein. Een sportdag is erg leuk om te organiseren en voor veel kinderen is de dag zelf een hele belevenis.

Bovendien heeft een sportdag vaak pedagogische waarden en verschillende doelen. Welke doelstellingen de nadruk krijgen, verschilt per school. Het is dus goed om hier als leerkracht en SSGS’er bij stil te staan. Welke doelen willen jullie als school nastreven? We zetten zes verschillende doelen op een rijtje (ontleend aan het lesmateriaal van de opleiding SSGS, samengesteld door de opleidingsdocenten):

Ontmoeten van andere kinderen (van verschillende leeftijdsgroepen). Op een sportdag leren kinderen elkaar kennen in een andere context dan gebruikelijk. Kinderen die in de klas heel rustig zijn, kunnen op het sportveld juist een leider zijn en andersom. En soms is er ook gelegenheid om kinderen uit andere klassen of van andere scholen te ontmoeten.
Kennismaken met nieuwe sport- en spelactiviteiten. Een sportdag is een ideaal moment om nieuwe sporten of spellen te introduceren. Mogelijk zelfs in samenwerking met plaatselijke sportverenigingen.
Oefenen met spelen in competitief verband. Tijdens wedstrijdjes of teamsporten leren kinderen omgaan met winnen en verliezen. Deel bijvoorbeeld prijzen uit voor het team dat het beste samenwerkt of het sportiefst is.
Betrokkenheid bij maatschappelijke doelen. Organiseer bijvoorbeeld een sponsorloop en zamel geld in. Bij een dergelijke activiteit werk je samen met goede doelen en heb je vaak een vergunning nodig van de gemeente.
Kennismaken met de verenigingsstructuur. Werk samen met een lokale sportvereniging bij de organisatie van een sportief evenement op jouw basisschool.
Persoonsdoelen zoals het ontwikkelen van fair play en een gezonde leefstijl. Op een sportdag besteed je ook aandacht aan fair play en draag je bij aan een gezonde leefstijl.

De missie en waarden van jouw school

Hoe bepaal je nu welke doelstellingen je wilt nastreven met een sportdag? En wanneer voldoet de sportdag hier ook daadwerkelijk aan? Een goed startpunt is na te denken over de pedagogische opdracht van jouw school. Vervolgens ga je na aan welke concrete punten de spel- of sportactiviteit moet voldoen om tegemoet te komen aan deze missie.

Een voorbeeld is dat er op school voldoende rekening moet worden gehouden met de mogelijkheden van elk kind. Dit is de pedagogische opdracht of missie van scholen. Concreet betekent het dat op een sportdag de activiteiten toegankelijk moeten zijn voor alle kinderen. Een wedstrijd dat werkt met een afvalsysteem is dus minder geschikt, omdat de minst sportieve kinderen hierdoor vooral aan de kant zullen zitten.

Welke missie heeft jouw school precies? En welke waarden streven jullie als leerkrachten na? Bespreek dit in het team en probeer jullie kernwaarden vervolgens te vertalen naar de sportdag. Denk bijvoorbeeld aan het soort activiteiten, de organisatiestructuur en hoe jullie omgaan met winnen en verliezen.

Kenmerken van goede sport- en spelactiviteiten

Houd bij de organisatie van de sportdag ook rekening met universele pedagogische waarden. Grote kans dat deze goed aansluiten bij de missie en waarden van jouw school. In het lesmateriaal van de opleiding SSGS worden de volgende criteria genoemd voor goede sport- en spelactiviteiten:

Veilig aanbod: zijn de activiteiten veilig georganiseerd? Denk hierbij aan de keuze van het materiaal, de gekozen opstelling, veilige wachtplekken, passende groepsindeling en duidelijke regels.
Overzichtelijk: is er een goede bewegwijzering en lopen er ouders of andere vrijwilligers met de kinderen mee? En is het duidelijk wanneer de kinderen aan de beurt zijn en wanneer ze waar worden verwacht?
Haalbaar en uitdagend voor ieder kind: kan ieder kind goed meekomen en zijn de activiteiten tegelijkertijd uitdagend genoeg om de kinderen in beweging te krijgen?
Gedifferentieerd naar ieders kunnen: bij haalbaarheid en uitdaging horen ook verschillen tussen kinderen. Heb jij bijvoorbeeld de mikdoelen of afstanden aangepast naar de mogelijkheden van ieder kind?
Aansluiten bij de belevingswereld van kinderen: vinden de kinderen de activiteiten of het thema van de sportdag interessant? En sluit het aan bij hun leeftijd?

Organisatie, beleid en evaluatie van de sportdag

Nu je duidelijker voor ogen hebt waaraan een sportdag moet voldoen, is het tijd om aan de slag te gaan! Sportdagen worden regelmatig door de basisschool zelf georganiseerd, maar het is ook mogelijk om samen te werken met externe partijen.

Denk bij een samenwerkingsverband bijvoorbeeld aan de buurtsportcoach vanuit de gemeente. Op hun website (onder andere mogelijk gemaakt door de Rijksoverheid en Kenniscentrum Sport en Bewegen) zoek je naar een buurtsportcoach in jouw gemeente. Of neem eens een kijkje op de website van de Nationale Sportweek voor inspiratie.

Ga ook bij een samenwerking zorgvuldig na of de sportactiviteit voldoet aan de missie en waarden van jullie school. En wie is er bijvoorbeeld verantwoordelijk bij een eventueel ongeval? Het is slim om een draaiboek te maken met een concrete uitwerking van alle activiteiten, bemensing, veiligheid (EHBO), evenementschema’s, taakverdeling, belangrijke telefoonnummers en andere praktische zaken.

Is er op jouw school een sport(dag)commissie actief? Deze commissie is verantwoordelijk voor de sportieve activiteiten op de basisschool, waaronder de sportdag. Plan periodiek een evaluatiemoment in met deze commissie. Wat is de opzet van de sportactiviteiten en sluit dit nog aan bij de missie van de school, de belevingswereld van kinderen en de beoogde doelen van de leerkrachten?

Tips voor een leuke spel- of sportdag op de basisschool

Op een sportdag spelen kinderen vaak in roulatievorm verschillende sportactiviteiten tegen elkaar. Ook worden sporten soms als workshops aangeboden, zodat kinderen kennismaken met verschillende (nieuwe) sporten. Tot slot is een thema erg leuk. Denk aan ‘de zomer’, waarbij de kinderen waterspelletjes spelen of beachvolleyballen.

Heb jij al inspiratie voor de sportdag op jouw school? Deel het met ons via ssgs@tumultgroep.nl of op social media.