Interview opleidingsdocenten Hester Teune & Corine Visser

Gepubliceerd op: 11 juni 2021.

Samen bouwen aan een gezonde generatie: dat is waar ‘Specialist Sportieve en Gezonde School’ (afgekort SSGS) voor staat. Wij spraken Hester Teune en Corine Visser over hoe de opleiding ontstaan is, welke skills onmisbaar zijn voor SSGS’ers en de toekomst van het onderwijs. Zowel Hester als Corine zijn als opleidingsdocent werkzaam bij de Hogeschool Windesheim en zetten zich vol enthousiasme in voor SSGS.

Jullie zijn sinds de start nauw betrokken bij SSGS. Hoe is het idee voor de SSGS-opleiding ontstaan?

Hester (coördinator Specialist Sportieve en Gezonde School en opleidingsdocent bewegingsonderwijs): ‘De opleiding is ontwikkeld met subsidie vanuit het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) om een gezonde leefstijl van kinderen te bevorderen. Je zag al veel interessante projecten over gezondheid, voeding en beweging, maar het bleek lastig om deze structureel een plek te geven in het onderwijs. Terwijl het juist belangrijk is dat gezonde thema’s duurzaam verankerd worden op de scholen zelf. Zo komen de projecten er niet extra bij, waar vaak geen tijd voor is, maar sluiten ze naadloos aan bij wat de school zelf al doet. Voor een school helpt het wanneer iemand in het team affiniteit heeft met een gezonde leefstijl bevorderen en weet hoe je structurele veranderingen in gang zet. SSGS als post-hbo opleiding of specialisme binnen de pabo biedt precies dit.’

Hoe is de opleiding vervolgens verder ontwikkeld?

Hester: ‘De pabo waar ik werk werd gevraagd om samen met een projectgroep na te denken over het ontwikkelen van deze opleiding. De centrale vraag was aanvankelijk: hoe moet het profiel van een SSGS’er eruit komen te zien? Er werkten zes hogescholen mee: Hogeschool Windesheim, Hogeschool Leiden, Hogeschool InHolland, Hogeschool Arnhem-Nijmegen, Marnix Onderwijscentrum en Stenden Hogeschool. We hebben veel samengewerkt met de Gezonde School, omdat hun aanpak een goede basis vormde. Ook hebben we samengewerkt met het Voedingscentrum, het RIVM en andere experts. De bedoeling van de opleiding is niet dat studenten specialist worden op bijvoorbeeld het gebied van sport, voeding, mediawijsheid of seksualiteit, maar dat ze aandacht creëren voor deze thema’s, veranderingen realiseren en weten welke expertise ze in huis moeten halen.’

Een belangrijke taak voor de SSGS’er is dus verandering begeleiden binnen de school. Waarom is het zo lastig om daadwerkelijk structurele veranderingen door te voeren?

Corine (coördinator LO, de sportacademie van Hogeschool Windesheim): ‘De kennisvakken, zoals rekenen en lezen, zijn de kerntaak van scholen. Kennis gaat steeds meer over presteren: hoe krijgen we snel de prestaties van leerlingen omhoog? Iedereen snapt wel dat bewegen belangrijk is, maar om er ook daadwerkelijk iets mee te gaan doen kost tijd. En die tijd hebben leerkrachten vaak niet. Verandering is ingewikkeld; je valt makkelijk terug in hoe je het altijd al gedaan hebt. Daarom moet iemand binnen het team het belang van gezonde thema’s inzien en collega’s inspireren om ermee aan de slag te gaan.’

Hester: ‘Het is belangrijk dat gezonde thema’s geïntegreerd worden in het bestaande onderwijs. En het helpt als leerkrachten de urgentie of de meerwaarde hiervan inzien: wat levert het op voor de leerlingen en mijzelf? En hoe kan ik het zo organiseren dat ik er geen extra werk aan heb? Met een enthousiaste SSGS’er kan er heel wat in gang gezet worden, maar het is ook belangrijk dat het verankerd wordt in het beleid en het onderwijs van de school. Dus dat de verandering blijvend is, ook als de SSGS’er bijvoorbeeld op een andere school gaat werken.’

Kennen jullie een mooi voorbeeld van SSGS in de praktijk waarbij jullie denken: yes, dit is wat we wilden bereiken met de opleiding?

Corine: ‘Ja, een student is bijvoorbeeld gestart met het bevorderen van bewegend leren op haar school. De school wilde hier al langer mee aan de slag, maar er kwam weinig van terecht. De student heeft dit nu in gang gezet. Ze heeft veel verschillende vormen van bewegend leren verzameld. Elke week plaatste ze hiervan een paar voorbeelden op de gedeelde drive van het team en besprak het aan de koffietafel. Dit was een inspiratiebron voor collega’s en het zetje dat ze nodig hadden om ermee aan de slag te gaan. De student ontwikkelde dus het materiaal en integreerde het in het onderwijs door collega’s te inspireren. De volgende stap zou zijn: hoe krijg ik het in het beleid verankerd? Bijvoorbeeld als vast onderdeel van de jaarplanning of thema bij teamoverleggen.’

Hester: ‘Belangrijk om hierbij te vermelden is dat de samenwerking met het team erg goed verliep op deze school. Je doet het uiteindelijk samen met iedereen. Bewustwording is hier ook van belang. Hoe gaan we om met specifieke thema’s, zoals bewegen, voeding en mediawijsheid? En waarvoor doen we het? Het is belangrijk om als school bewust een standpunt in te nemen. Het is tenslotte ook een keuze om niks met een thema te doen of er geen visie op te hebben.’

Welke tips hebben jullie voor SSGS’ers die net klaar zijn met de opleiding?

Corine: ‘Denk in kleine stapjes! Elke verandering gaat gepaard met hobbels, vooruitgang is vaak geen rechte lijn. En je moet de verandering samen met elkaar realiseren. Wat doet de school al en waar willen we ons samen voor inzetten? Werk samen met je collega’s en ook met experts buiten de school, zoals de GGD, de Gezonde School en de buurtsportcoach.’

Hester: ‘En maak de gezonde keuze ook de makkelijkste keuze! Zo maak je het veel laagdrempeliger voor jezelf en voor de school. Begin ook niet overenthousiast met alle thema’s tegelijk, maar pak één thema op die goed past bij de school en ga dan met kleine stapjes aan de slag.’

Wat is jullie toekomstvisie voor gezonde thema’s in het onderwijs?

Corine: ‘Dat het vanzelfsprekend is dat kinderen een gezonde leefstijl hebben. In de jaren ’70 was het heel normaal dat ouders rookten in de auto, dat kunnen we ons nu niet meer voorstellen. Ik hoop dat we ons over een jaar of tien of twintig net zo verbaasd afvragen waarom kinderen vroeger altijd stilzaten in de schoolbankjes in plaats van lekker te bewegen. Deze vanzelfsprekendheid moet breed in de maatschappij gedragen worden. Onderwijs is onderdeel van een groter geheel. Maatschappelijk bewustzijn is dus belangrijk. Dit geldt voor bewegen, maar ook voor voeding, milieu en noem maar op.’

Hester: ‘SSGS is er nu vooral voor het primaire onderwijs, maar een gezonde leefstijl is natuurlijk ook later belangrijk. We zijn al bezig met het programma verder ontwikkelen voor het voortgezet onderwijs en het mbo. Ik hoop dat gezonde thema’s een plek krijgen in het hele onderwijssysteem.’

Op de hoogte blijven van onze blogs? Schrijf je hier in voor onze nieuwsbrief!