SSGS aan het woord #5: Dewi Goldenberg

Laatst bijgewerkt: 26 augustus 2021

Samen bouwen aan een gezonde generatie: dat is waar ‘Specialist Sportieve en Gezonde School’ (afgekort SSGS) voor staat. Wij spraken Dewi, die afgelopen jaar de pabo-specialisatie SSGS heeft afgerond op de Hogeschool Leiden. Wat heeft ze geleerd en al in de praktijk weten te brengen?

Waarom heb je voor SSGS gekozen als specialisatie? Wat sprak jou het meeste aan?

‘Bij SSGS wordt er aandacht besteed aan verschillende thema’s. Niet alleen voeding en bewegen en sport, maar bijvoorbeeld ook welbevinden, natuur en milieu, fysieke veiligheid en seksualiteit en relaties. Dit zijn toch onderbelichte onderwerpen in de dagelijkse praktijk. Ik hoop de kinderen te helpen met de zoektocht naar een gezonde balans voor zichzelf. Een snoepje op z’n tijd kan bijvoorbeeld best wel, je moet ook kunnen leven. Het belangrijkste is dat je plezier hebt in een gezonde leefstijl en bewuste afwegingen maakt.’

Wat heb je al in de praktijk gebracht van de opleiding?

‘Vanaf het eerste jaar heb ik stages gelopen. Ik heb bijvoorbeeld een kleine interventie gedaan in groep 3/4 met het thema bewegen. Ik heb beweegkaarten gemaakt, waarmee kinderen zelfstandig spellen konden spelen. De kinderen leidden dit spel zelf. Later ben ik met de kleuters bezig geweest met het thema voeding. Ik heb een Watervierdaagse georganiseerd, waar kinderen vier van de vijf dagen water dronken op school. Dit was erg leuk! We hebben verschillende smaakjes uitgeprobeerd, zoals fruitwater.

Deze Watervierdaagse wordt nu jaarlijks uitgevoerd en is opgenomen in het beleid van de school. Bovendien is het opgevolgd met het verder stimuleren van water drinken. Er zijn meer waterpunten gemaakt die toegankelijk zijn voor de leerlingen en er is een beleid gekomen voor suikerhoudende dranken. Dit is gebeurd nadat ik klaar was met mijn stage, maar wel op basis van een geschreven voorstel van mij.’

En waar ben je afgelopen jaar mee bezig geweest?

‘Afgelopen jaar heb ik op mijn stageschool in Voorhout het initiatief genomen voor een schoolbreed project op het gebied van welbevinden. Het doel was om leerlingen zelf kleine conflicten te laten oplossen. Leerlingen krijgen hierdoor zelf zeggenschap. Het is bewezen uit onderzoek dat dit onder andere pesten vermindert. De kinderen kregen les op basis van de kanjermethode. Bij jonge kinderen gaat het vooral om het herkennen van emoties. Hoe zie je aan iemand of die boos of verdrietig is? Bij oudere kinderen ga je een stap verder: wat is precies het probleem en hoe los je het op?

Er werd democratisch gekozen welke leerlingen de rol van bemiddelaar kregen. Deze leerlingen hielpen vervolgens met het oplossen van conflicten, zoals een ruzie of meningsverschil tussen klasgenoten. Ze werkten met een stappenplan. Zo leren de kinderen dat je niet hoeft te vechten voor je gelijk, maar problemen ook in overleg kunt oplossen.’

Kun je een voorbeeld geven van een succesvolle interventie?

‘Ja, in de kleuterklas bij het oplossen van kleine conflicten zag ik duidelijk een verschil in gedrag van voor en na de interventie. Een kind zat met de vuist onder zijn kin met middelvinger uitgestoken. Een ander kind zag dit als een belediging. Hun eigen oplossing was boos kijken en “Doe je vinger weg!” te roepen. Maar het betreffende kind had het niet echt door. Het beledigde kind ging naar de juf, die hem doorstuurde naar de bemiddelaar.

Samen met de bemiddelaar ging hij toen naar het kind toe met de uitgestoken middelvinger. Ze hebben het opgelost door te praten en hun gevoelens te benoemen. “Ik vind je aardig, maar wat je nu doet vind ik niet leuk.” Vervolgens hebben ze gezocht naar een manier om het goed te maken. Het kind met de uitgestoken middelvinger heeft beloofd het niet meer te doen, ze gaven elkaar een hand en gingen later gewoon weer samenspelen.

Als je deze manier van conflicten oplossen invoert op de hele school weten alle leerkrachten en leerlingen precies hoe ze kunnen handelen bij ruzies, meningsverschillen of andere problemen. Dit creëert duidelijkheid en een prettige sfeer voor iedereen.’

Spreekt het thema welbevinden jou persoonlijk ook het meest aan?

‘Bewegen, sport en voeding spelen vaak een grote rol op scholen, maar ik vind het thema welbevinden ook erg belangrijk. Regelmatig worden ruzietjes of andere kleine conflicten opgelost doordat de volwassene “Stop, houd daarmee op!” zegt. Maar ik vind dat kinderen zelf meer regie mogen nemen. Hoe mooi is het als je de regie bij henzelf legt, in plaats van dat je als leerkracht alles moet bewaken? Kinderen hebben zo steun aan elkaar en ontwikkelen bovendien een betere band met elkaar.’

Wat was jouw grootste uitdaging bij het opzetten van dit welbevinden-project?

‘Het moeilijkste vond ik om het team op school te motiveren, ook omdat je elkaar vanwege de maatregelen tegen corona niet vaak zag. Dat maakte het lastig om het team bij het project te betrekken. Daarnaast ben ik zelf erg perfectionistisch en wilde ik veel zelf doen. Hierin heb ik mezelf uitgedaagd. Ik heb gezorgd dat ik er bij de teamvergaderingen bij kon zijn, ook al was dat niet gebruikelijk voor stagiairs uit mijn jaar. Hierdoor heb ik meer draagvlak gecreëerd. Voor een structurele verandering is het immers belangrijk dat je collega’s meedoen en het belang van de verandering inzien.

Als eerste heb ik samen met het team gekozen voor het thema, op basis van een analyse van de school. De thema’s voeding, welbevinden en milieu waren nog onderbelicht op de school. Democratisch is er toen gekozen voor het thema welbevinden, omdat daar de meeste groei mogelijk was. Daardoor voelde het team zich al direct betrokken. Vervolgens heb ik ze stap voor stap meegenomen in waar ik mee bezig was. Bij vraagstukken heb ik hun hulp gevraagd. Bijvoorbeeld met het dilemma hoe ik kon bepalen welk kind geschikt is voor de rol van bemiddelaar.’

Welke tips heb je voor leerkrachten die aan de slag willen met verandering op hun school?

‘Communiceer goed vanaf het begin en wees open naar de directie en alle teamleden. Breng in kaart hoe de school ervoor staat en overleg over de vraag aan welk thema je wilt werken op deze school. Wat willen jullie gezamenlijk bereiken en hoe sluit dat aan bij de behoeften van de school?’

Wil je op de hoogte blijven van onze artikelen? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en laat je verder inspireren over een gezond schoolklimaat.